Październik – Znaczek z herbem Berlina

miedź, emalia, wym. 2,1 x 1,5 cm, jama 4

Jesienią 1941 r. Adolf Hitler podjął decyzję o nieprzesiedlaniu Żydów na tereny zajęte podczas kampanii przeciwko Związkowi Radzieckiemu, w zamian trafić mieli oni tymczasowo do Kraju Warty.

Decyzja ta mogła się wiązać z wiedzą na temat planowanego wymordowania części Żydów w Warthegau, co skutkowałoby „zwolnieniem się miejsca” dla Żydów przesiedlanych z Europy Zachodniej. Arthur Greiser wystąpił do Heinricha Himmlera o zgodę na zagładę części Żydów uwiezionych w gettach na podległym mu terenie. Zgodę taką uzyskał pomiędzy końcem lipca a połową września 1941 r. Zgładzonych miało zostać 100 tys. „niezdolnych do pracy” osób.

Hitler nakazał deportację niemieckich, austriackich i czeskich Żydów (ok. 60 tys. osób) do getta łódzkiego 17 września. Ostatecznie w okresie od 16 października do 3 listopada wsiedlono do getta 19.954 Żydów. Większość z nich zginęła w Kulmhof w maju 1942 r.

Transporty Żydów z Rzeszy i Protektoratu Czech i Moraw do getta łódzkiego:

Wiedeń: 16, 24, 28, 29 października, 3 listopada                 Razem: 4.999 osób

Berlin: 18, 25, 30 października                                             Razem: 4.054 osoby

Luksemburg (wcielony do Rzeszy): 18 października                             512 osób

Praga: 19, 22, 27 października, 1, 3 listopada                     Razem: 4.999 osób

Frankfurt nad Menem: 21 października                                             1.186 osób

Kolonia: 23, 30 października                                                Razem: 2.012 osób

Emden: 25 października                                                                        122 osoby

Hamburg: 26 października                                                                  1.063 osoby

Düsseldorf: 28 października                                                               1.007 osób

Wśród tysięcy rzeczy osobistych ofiar obozu znalezionych podczas prac archeologicznych na terenach poobozowych w Chełmnie i lesie rzuchowskim nieliczną grupę stanowią obiekty, które możemy powiązać z Żydami deportowanymi jesienią 1941 r. do Litzmannstadt Getto. Jednym z nich jest znaczek w kształcie tarczy herbowej z godłem Berlina – wspiętym niedźwiedziem. Pod herbem na białym polu napis: BERLIN. Na wykonanym z miedzi znaczku widać ślady emalii. Obiekt został znaleziony podczas eksploracji jamy śmietniskowej nr 4 na terenie dawnego majątku w Chełmnie w 2003 r. To właśnie w tej jamie odkryto najwięcej obiektów łączonych z Żydami zachodnioeuropejskimi.